အခ်ိဳမႈန္႔ရဲ႕ သမိုင္း၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးႏွင့္ သံုးစြဲမႈေလၽွာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္းမ်ား

အခ်ိဳမႈန္႔ရဲ႕ သမိုင္း၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးႏွင့္ သံုးစြဲမႈေလၽွာ့ခ်ရန္ နည္းလမ္းမ်ား

၁၉၀၈-ခုႏွစ္မွ စ၍ ဂ်ပန္ပါေမာကၡ ကီရာနအဲ အီကဲဒါဆိုသူက ဂ်ဳံ၊ႀကံ၊ ပီေလာပီနံဥ၊ ေရညႇိစသည့္ သဘာဝပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ ဂလူတာမိတ္(GLUTAMAIE)ဓာတ္ကို

ထုတ္လုပ္၍ ဆိုဒီယမ္ဆားတို႔ ေပါင္းခံလိုက္ေသာအခါ ဟင္းခပ္လွ်င္ အရသာရွိေသာ (MONOSODIUMGLUTAMATE) MSGေခၚအခ်ိဳမႈန္႔ကို ရသည္။

အဆိုပါအခ်ိဳမႈန္႔ကို အာဂ်ီႏိုမိုတိုဟု အမည္ေပး၍(AJINOMOTO) ကမာၻသို႔ ျဖန္႔ခ်ီလိုက္ရာ လူသားတို႔ႏွစ္သက္စြဲလန္းသြားၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္း၌ ပီေလာပီနံဥစေသာ သဘာဝပစၥည္းတို႔ကို အသုံးမျပဳေတာ့ဘဲ ဓာတုေဗဒနည္းျဖင့္ အစားထိုးခဲ့သည္။

ဓာတုနည္းျဖင့္ထုတ္လုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ အခ်ိဳမႈန္႔အႏၲရာယ္ကို ကမာၻက သိလာၾကသျဖင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက ေနာက္ပုံစံတစ္မ်ိဳးႏွင့္ ဟင္းခပ္မႈန္႔ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။

တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတပ္ထားၾကေသာၾကက္သားမႈန္႔တို႔မွာ မူလအခ်ိဳမႈန္႔မ်ားပါဝင္ေနသျဖင့္ အခ်ိဳမႈန္႔ ၾကက္သားမႈန္႔ကို ဓာတ္ခြဲလွ်င္ မိုႏိုဆိုဒီယမ္ဂလူတာမိတ္ကို ေတြ႕ရ၏။

(MONOSODIUM GLUTAMATE)ၾကက္သားအနံ႔ဓာတုအေရာင္တင္ထားသျဖင့္ ပိုမို
အႏၲရာယ္ေဘးဆိုးျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ (ငါး၊ပုဇြန္၊ ျပည္ႀကီးငါးတို႔ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ငံျပာရည္တို႔၌လည္း အခ်ိဳမႈန္႔ပါေနသည္။)

အဆိုပါၾကက္သားမႈန္႔ကို တာရွည္စြာသုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ အသားပြစိစိ၊ ဗိုက္ပူ၊ ခါးတုတ္၊ ဂုတ္သားတက္၊ ေမးစိႏွစ္ထပ္၊ မ်က္လုံးအစ္၊ လက္ေမာင္းတုတ္၊ ေပါင္မွာအထစ္ထစ္ႏွင့္ ေျခသလုံးႀကီး ျဖစ္ေနၾက၏။

အခ်ိဳမႈန္႔လြန္စြာစားသူမ်ားမွာ အဝလြန္ၿပီး ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ႏွလုံးခုန္ျမန္၊ ေသြးတိုး၊ အေရျပားၾကမ္း၊ အပိန္႔ထြက္၊ မ်က္စိမႈန္၊ ရင္က်ပ္၊ ပန္းနာ၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး

ကိုယ္ေဖာကိုယ္ေရာင္၊ စိတ္ဂေယာင္ေျခာက္ျခား၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေက်ာက္တည္၊ ေလေျပေသြးတြင္းအဆီျမင့္တက္အစရွိေသာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား ခံစားရႏိုင္သည္။

(ပင္လယ္စာ၊ ငါး၊ စပ်က္၊ မုန္႔ညင္းတို႔ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ထားေသာ သဘာဝဟင္းခပ္မႈန္႔မ်ားကို သုံးစြဲသင့္သည္။)

စားေသာက္ဖြယ္မ်ားအရသာရွိၿပီး စားေကာင္းေစလိုလွ်င္ အေရာင္မခြၽတ္ထန္းလ်က္ကို ပါးပါးလွီး၍ ဆားသင့္႐ုံထည့္သုံးလွ်င္ အႏၲရာယ္ကင္းေသာ ဟင္းခပ္မႈန္႔ျဖစ္သည္။

အခ်ိဳမႈန္႔ဆိုတာ ဘာလဲ… ဘယ္ေလာက္မ်ားအႏၲရာယ္ ေပးႏိုင္လဲ သိေစခ်င္

ေရရွည္ မွန္မွန္စားသြားရင္ ဒီေလာက္အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိဳမႈန္႔ဆိုတာ Monosodium glutamate(MSG)လို႔ေခၚတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

Glutamic Acid လို႔ေခၚတဲ့ Amino Acid တစ္မ်ိဳးပါ၀င္ၿပီး စားစရာထဲထည့္လိုက္ရင္ Free Glumate ေတြ အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားကာ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕ အရသာကို ဓာတုနည္းနဲ႔ လွ်ာေပၚမွာ ဆပြားတိုးေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ိဳမႈန္႔ဟာ ဟင္းခပ္ပစၥည္းတစ္ခု ဟုတ္ပါသလား? ပုံမွန္သုံးသင့္တဲ့ ဟင္းခပ္အေမႊးအႀကိဳင္တစ္ခု လုံး၀ မဟုတ္ပါ။ နည္းနည္းစားစား မ်ားမ်ားစားစား ေရရွည္စားရင္ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ရွိတာပါပဲလို႔ ပညာရွင္မ်ားက ေျပာၾကားပါတယ္။

Good Manufacturing Practice (GMP) လို႔ေခၚတဲ့ ကမာၻ႔အဆင့္ ထုတ္လုပ္မႈ စနစ္ေကာင္း (GMP စနစ္)ရဲ႕အစားအေသာက္ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ လုံး၀ မပါပါဘူး။ အခ်ိဳမႈန္႔ကို ေရရွည္ပုံမွန္ စားသုံးသြားရင္ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိလာႏိုင္မလဲ။

(၁) ဆီးခ်ိဳမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း (Insulin) ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမွာ အေႏွာင့္အယွက္ တစ္ရပ္ျဖစ္ေစလို႔ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ေစဖို႔ ေကာင္းေကာင္း အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။

(၂) အစာအလြန္အကြၽံ စားခ်င္စိတ္ကို တိုးပြားျဖစ္ေပၚေစသလို အ၀လြန္ျခင္းကို တားဆီးေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္းမ်ားကိုပါ ပိတ္ဆို႔လို႔ အ၀လြန္ျခင္းကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

အ၀လြန္ျခင္း ေရာက္လာရင္ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာပိတ္စတဲ့ အေဖာ္အေပါင္းေတြပါ’ပါ လာပါလိမ့္မယ္။

(၃) ဦးေဏွာက္ဆဲလ္ေတြကို ျမန္ျမန္ ပ်က္စီးယိုယြင္းေစပါတယ္။ မွတ္ဉာဏ္ကို အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ ေပ်ာက္ဆုံးေစၿပီး ေမ့တတ္တဲ့ေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစဖို႔ အလားအလာ အရမ္း မ်ားေစပါတယ္။

အခ်ိဳမႈန္႔ကို ေမြးကင္းစ ကတည္းကေန စၿပီးစားတဲ့ ကေလးေတြမွာ ဉာဏ္ရည္ပိုင္းယုတ္ေလ်ာ့မႈ ရွိတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

(၄) ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ သုံးစြဲမႈကို လုံးျဝဖတ္ေတာက္ ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔ အမ်ိဳးသားအဆင့္ ေၾကျငာခ်က္ေတြ ဥပေဒေတြ အလန္႔တၾကား ထုတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ဂ်ာမန္က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြ ဘာေတြ႕ရလို႔လဲဆိုတာ စာဖတ္သူတို႔ သိပါသလား။

အခ်ိဳမႈန္႔စားတဲ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတြ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြဟာ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္း စြမ္းရည္က်ဆင္း၍ မတိုးေတာ့ျခင္း (Insulin-resistant) ေမြးရာပါ ျဖစ္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒီကေလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာသေလာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ပြားႏႈန္း ျမင့္မားေနတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။

(၅) ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြ အခ်ိဳမႈန္႔စားတဲ့ အက်င့္ေၾကာင့္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြရဲ႕ medulla oblongata, thalamus, or hypothalamus ဆိုတဲ့ ဦးေဏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြမွာရွိတဲ့ အာ႐ုံေၾကာဆဲလ္ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။

ဒီေနရာေတြဟာ အစားအေသာက္ စားခ်င္စိတ္ကို အဓိက ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဦးေဏွာက္ ဧရိယာေတြျဖစ္လို႔ ဒီလိုကေလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ အစားအေသာက္ အလြန္အကြၽံ စားတဲ့ အက်င့္ရွိကာ အ၀လြန္ၿပီး ေရာဂါေတြထူေစတတ္တာ ကမာၻတစ္၀န္း ေလ့လာေတြ႕ရွိ ထားပါတယ္။

(ဒါဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ကေပးတဲ့ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး/ လူမႈေရး ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး (National Health/Social Burden) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခ်ိဳမႈန္႔ ၀ယ္ယူတင္သြင္းရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံနဲ႔လူမ်ိဳး အက်ိဳးရွိေစမယ့္ တျခားအရာေတြ၀ယ္ယူဖို႔ ႏိုင္ငံျခားေငြ ေလ်ာ့ေစလို႔ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း နစ္နာပါတယ္။)

(၆) မ်ိဳးပြားစြမ္းရည္ က်ဆင္းျခင္း၊ သားသမီးရႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းျခင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Chinese Restaurant Syndrome ေခၚ တ႐ုတ္စားေတာ္ဆက္ေရာဂါစု ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါစုဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ လြန္ကဲစြာပါတဲ့ အစားအေသာက္ စားၿပီးၿပီးခ်င္းမွာ မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္းနဲ႔ တစ္ကိုယ္လုံးမွာ အနီစက္ေတြ ထြက္လာျခင္း၊ ေခါင္းအရမ္းထိုးကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊

မ်က္ႏွာမွာ တင္းၾကပ္ေနတယ္လို႔ ခံစားရတတ္ျခင္း၊ ေမးလႈပ္ ပါးစပ္ဖြင့္ရတာ ေလးျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ခါးနာျခင္း စတာေတြ ခံစားရတတ္တဲ့ အခ်ိဳမႈန္႔နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။

(၇) ပန္ကရိယေခၚ မုန္႔ခ်ိဳအိတ္ေရာင္ေရာဂါအပါအ၀င္ ကိုယ္တြင္းကလီစာတစ္ခုခု ေရာင္ယမ္းတဲ့ေရာဂါရွိေနသူေတြ၊ သက္ႀကီး႐ြယ္အိုေတြ၊ စာသင္ၾကားေနတဲ့ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ အထူးေရွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။

(၈) လူအမ်ားစုက ဆားကအငန္ အခ်ိဳမႈန္႔က အေပါ့ဆိုၿပီး တလြဲမွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆားထည့္လြန္လို႔ ငန္သြားရင္ အခ်ိဳမႈန္႔မ်ားမ်ား ထပ္ထည့္ပါတယ္။

အမွန္က ဆားက Sodium chloride ၊ အခ်ိဳမႈန္႔က Monosodium glutamate ျဖစ္လို႔ ႏွစ္ခုလုံး ဆိုဒီယမ္ (Sodium) ဆားဓာတ္ျဖစ္ကာ ႏွစ္ခုၿပိဳင္စားသုံးရင္ ေသြးတြင္းဆိုဒီယမ္ ျမင့္တက္မႈ အရမ္းမ်ားလာေစကာ ေသြးတိုးေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ကာကြယ္လိုသူမ်ားနဲ႔ ရွိသူမ်ားဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ကို အထူးေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

အခ်ိဳမႈန္႔ စြဲလမ္းေနျခင္းကို ဘယ္လို ေလွ်ာ့ခ်အျမစ္ျဖတ္ၾကမလဲ

(၁) ေလွ်ာ့ခ်သုံးျခင္းျဖင့္ စတင္ပါ။ အခ်ိဳမႈန္႔ဟာ အသားေတြရဲ႕ အရသာကိုသာ ျမႇင့္တင္ေပးတာျဖစ္လို႔ အသီးအႏွံေတြမွာ လုံး၀ မသုံးပါနဲ႔။

(၂) ေယဘုယ်လမ္းၫႊန္ (General Guideline)အရေျပာရရင္ အစားအေသာက္ တစ္ကီလို (၂.၂ေပါင္)ကို အခ်ိဳမႈန္႔ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းနဲ႔ တစ္ဇြန္းထက္ ပိုမသုံးပါနဲ႔။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

(၃) ရယ္ဒီမိတ္ အစားအေသာက္ေတြ အားလုံးနီးပါးမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ပါၿပီးသားဆိုတာ သတိထားပါ။ ဘယ္ေတာ့မွ အခ်ိဳမႈန္႔ ထပ္မထည့္ပါနဲ႔။

(၄) ရယ္ဒီမိတ္ စားစရာေတြ၀ယ္ရင္ ေလဘယ္လ္ေပၚမွာပါတဲ့ အခ်ိဳမႈန္႔ပါ၀င္မႈ ပမာဏကို ရွာေဖြပါ။ အဆင့္အတန္းရွိတဲ့ အစားအေသာက္တံဆိပ္ေတြ အားလုံးရဲ႕ ပါ၀င္ဖက္ပစၥည္းစာရင္း (Ingredient List)ရဲ႕ ေအာက္ဆုံးမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ တကယ္သုံးထားရင္ သုံးထားေၾကာင္း ပမာဏ အတိအက်ပါ’ပါတယ္။

(၅) ႐ိုးရာဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္ေတြ (ဥပမာ ပုစြန္ေျခာက္၊ ငါးပိ စတာေတြ)ကို ျပန္လည္အစားထိုး သုံးသင့္ပါၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေရွးအစဥ္အဆက္ ဘိုးဘြားမ်ားဟာ ထြားက်ိဳင္းသန္မာ ေရာဂါကင္းခဲ့တာ အခ်ိဳမႈန္႔ မစားခဲ့ၾကတာလည္း ပါ’ပါတယ္ခင္ဗ်ား။

မ်ားျပားလွတဲ့အစားအေသာက္ေတြေၾကာင့္ ထူေျပာလွတဲ့ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ေအာင္ စားလိုစိတ္ကို ခ်ဳပ္တည္းႏိုင္ၾက၍ အနာေရာဂါ ေဘးဘယာမ်ား ကင္းေဝးၾကပါေစသား။မူရင္းေရးသူကို credit ေပးပါသည္။

Unicode

အချိုမှုန့်ရဲ့ သမိုင်း၊ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးနှင့် သုံးစွဲမှုလျှော့ချရန် နည်းလမ်းများ

၁၉၀၈-ခုနှစ်မှ စ၍ ဂျပန်ပါမောက္ခ ကီရာနအဲ အီကဲဒါဆိုသူက ဂျုံ၊ကြံ၊ ပီလောပီနံဥ၊ ရေညှိစသည့် သဘာဝပစ္စည်းများနှင့် ပေါင်းစပ်ကာ ဂလူတာမိတ်(GLUTAMAIE)ဓာတ်ကို

ထုတ်လုပ်၍ ဆိုဒီယမ်ဆားတို့ ပေါင်းခံလိုက်သောအခါ ဟင်းခပ်လျှင် အရသာရှိသော (MONOSODIUMGLUTAMATE) MSGခေါ်အချိုမှုန့်ကို ရသည်။

အဆိုပါအချိုမှုန့်ကို အာဂျီနိုမိုတိုဟု အမည်ပေး၍(AJINOMOTO) ကမ္ဘာသို့ ဖြန့်ချီလိုက်ရာ လူသားတို့နှစ်သက်စွဲလန်းသွားကြသည်။ နောက်ပိုင်း၌ ပီလောပီနံဥစသော သဘာဝပစ္စည်းတို့ကို အသုံးမပြုတော့ဘဲ ဓာတုဗေဒနည်းဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။

ဓာတုနည်းဖြင့်ထုတ်လုပ်ထားခြင်းကြောင့် ရောဂါအမျိုးမျိုးဖြစ်ခဲ့ကြရသည်။ အချိုမှုန့်အန္တရာယ်ကို ကမ္ဘာက သိလာကြသဖြင့် စီးပွားရေးသမားများက နောက်ပုံစံတစ်မျိုးနှင့် ဟင်းခပ်မှုန့်ပြောင်းလဲထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။

တံဆိပ်အမျိုးမျိုးတပ်ထားကြသောကြက်သားမှုန့်တို့မှာ မူလအချိုမှုန့်များပါဝင်နေသဖြင့် အချိုမှုန့် ကြက်သားမှုန့်ကို ဓာတ်ခွဲလျှင် မိုနိုဆိုဒီယမ်ဂလူတာမိတ်ကို တွေ့ရ၏။

(MONOSODIUM GLUTAMATE)ကြက်သားအနံ့ဓာတုအရောင်တင်ထားသဖြင့် ပိုမို
အန္တရာယ်ဘေးဆိုးဖြစ်စေနိုင်သည်။ (ငါး၊ပုဇွန်၊ ပြည်ကြီးငါးတို့ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ငံပြာရည်တို့၌လည်း အချိုမှုန့်ပါနေသည်။)

အဆိုပါကြက်သားမှုန့်ကို တာရှည်စွာသုံးစွဲခြင်းကြောင့် အသားပွစိစိ၊ ဗိုက်ပူ၊ ခါးတုတ်၊ ဂုတ်သားတက်၊ မေးစိနှစ်ထပ်၊ မျက်လုံးအစ်၊ လက်မောင်းတုတ်၊ ပေါင်မှာအထစ်ထစ်နှင့် ခြေသလုံးကြီး ဖြစ်နေကြ၏။

အချိုမှုန့်လွန်စွာစားသူများမှာ အဝလွန်ပြီး ကင်ဆာအမျိုးမျိုး၊ နှလုံးခုန်မြန်၊ သွေးတိုး၊ အရေပြားကြမ်း၊ အပိန့်ထွက်၊ မျက်စိမှုန်၊ ရင်ကျပ်၊ ပန်းနာ၊ ကျောက်ကပ်ပျက်စီး

ကိုယ်ဖောကိုယ်ရောင်၊ စိတ်ဂယောင်ခြောက်ခြား၊ ဆီးချို၊ ကျောက်တည်၊ လေပြေသွေးတွင်းအဆီမြင့်တက်အစရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ခံစားရနိုင်သည်။

(ပင်လယ်စာ၊ ငါး၊ စပျက်၊ မုန့်ညင်းတို့ဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားသော သဘာဝဟင်းခပ်မှုန့်များကို သုံးစွဲသင့်သည်။)

စားသောက်ဖွယ်များအရသာရှိပြီး စားကောင်းစေလိုလျှင် အရောင်မချွတ်ထန်းလျက်ကို ပါးပါးလှီး၍ ဆားသင့်ရုံထည့်သုံးလျှင် အန္တရာယ်ကင်းသော ဟင်းခပ်မှုန့်ဖြစ်သည်။

အချိုမှုန့်ဆိုတာ ဘာလဲ… ဘယ်လောက်များအန္တရာယ် ပေးနိုင်လဲ သိစေချင်

ရေရှည် မှန်မှန်စားသွားရင် ဒီလောက်အန္တရာယ်များပါတယ်ဆိုတဲ့ အချိုမှုန့်ဆိုတာ Monosodium glutamate(MSG)လို့ခေါ်တဲ့ ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

Glutamic Acid လို့ခေါ်တဲ့ Amino Acid တစ်မျိုးပါဝင်ပြီး စားစရာထဲထည့်လိုက်ရင် Free Glumate တွေ အဖြစ်ကို ပြောင်းလဲသွားကာ အစားအသောက်တွေရဲ့ အရသာကို ဓာတုနည်းနဲ့ လျှာပေါ်မှာ ဆပွားတိုးပေးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အချိုမှုန့်ဟာ ဟင်းခပ်ပစ္စည်းတစ်ခု ဟုတ်ပါသလား? ပုံမှန်သုံးသင့်တဲ့ ဟင်းခပ်အမွှေးအကြိုင်တစ်ခု လုံး၀ မဟုတ်ပါ။ နည်းနည်းစားစား များများစားစား ရေရှည်စားရင် အန္တရာယ်ကတော့ ရှိတာပါပဲလို့ ပညာရှင်များက ပြောကြားပါတယ်။

Good Manufacturing Practice (GMP) လို့ခေါ်တဲ့ ကမ္ဘာ့အဆင့် ထုတ်လုပ်မှု စနစ်ကောင်း (GMP စနစ်)ရဲ့အစားအသောက်တွေ ထုတ်လုပ်တဲ့ နေရာမှာ အချိုမှုန့် လုံး၀ မပါပါဘူး။ အချိုမှုန့်ကို ရေရှည်ပုံမှန် စားသုံးသွားရင် ဘာဆိုးကျိုးတွေ ရှိလာနိုင်မလဲ။

(၁) ဆီးချိုမဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးတဲ့ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း (Insulin) ရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာမှာ အနှောင့်အယှက် တစ်ရပ်ဖြစ်စေလို့ ဆီးချိုဖြစ်စေဖို့ ကောင်းကောင်း အထောက်အကူပြုပါတယ်။

(၂) အစာအလွန်အကျွံ စားချင်စိတ်ကို တိုးပွားဖြစ်ပေါ်စေသလို အဝလွန်ခြင်းကို တားဆီးပေးတဲ့ ဟော်မုန်းများကိုပါ ပိတ်ဆို့လို့ အဝလွန်ခြင်းကို ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။

အဝလွန်ခြင်း ရောက်လာရင် သွေးတိုး၊ ဆီးချို၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်စတဲ့ အဖော်အပေါင်းတွေပါ’ပါ လာပါလိမ့်မယ်။

(၃) ဦးဏှောက်ဆဲလ်တွေကို မြန်မြန် ပျက်စီးယိုယွင်းစေပါတယ်။ မှတ်ဉာဏ်ကို အရွယ်မတိုင်ခင် ပျောက်ဆုံးစေပြီး မေ့တတ်တဲ့ရောဂါတွေ ဖြစ်စေဖို့ အလားအလာ အရမ်း များစေပါတယ်။

အချိုမှုန့်ကို မွေးကင်းစ ကတည်းကနေ စပြီးစားတဲ့ ကလေးတွေမှာ ဉာဏ်ရည်ပိုင်းယုတ်လျော့မှု ရှိတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။

(၄) ဂျာမနီနိုင်ငံမှာ အချိုမှုန့် သုံးစွဲမှုကို လုံးဝြဖတ်တောက် ရှောင်ကြဉ်ဖို့ အမျိုးသားအဆင့် ကြေငြာချက်တွေ ဥပဒေတွေ အလန့်တကြား ထုတ်ခဲ့ရဖူးပါတယ်။ ဂျာမန်ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေ ဘာတွေ့ရလို့လဲဆိုတာ စာဖတ်သူတို့ သိပါသလား။

အချိုမှုန့်စားတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေ မွေးလာတဲ့ကလေးတွေဟာ အင်ဆူလင်ဟော်မုန်း စွမ်းရည်ကျဆင်း၍ မတိုးတော့ခြင်း (Insulin-resistant) မွေးရာပါ ဖြစ်လာတာတွေ့ရပါတယ်။

ဒါကြောင့် ဒီကလေးတွေဟာ ကြီးလာရင် ဆီးချိုဖြစ်ဖို့ သေချာသလောက် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်ဟာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေရဲ့ ဆီးချိုဖြစ်ပွားနှုန်း မြင့်မားနေတဲ့ အချက်တွေထဲက တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။

(၅) နောက်တစ်ချက်က ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေ အချိုမှုန့်စားတဲ့ အကျင့်ကြောင့် မွေးလာတဲ့ကလေးတွေရဲ့ medulla oblongata, thalamus, or hypothalamus ဆိုတဲ့ ဦးဏှောက်အစိတ်အပိုင်းတွေမှာရှိတဲ့ အာရုံကြောဆဲလ်တွေကို ပျက်စီးစေပါတယ်။

ဒီနေရာတွေဟာ အစားအသောက် စားချင်စိတ်ကို အဓိက ထိန်းချုပ်တဲ့ ဦးဏှောက် ဧရိယာတွေဖြစ်လို့ ဒီလိုကလေးတွေဟာ ကြီးလာရင် အစားအသောက် အလွန်အကျွံ စားတဲ့ အကျင့်ရှိကာ အဝလွန်ပြီး ရောဂါတွေထူစေတတ်တာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လေ့လာတွေ့ရှိ ထားပါတယ်။

(ဒါဟာ အချိုမှုန့်ကပေးတဲ့ အမျိုးသား ကျန်းမာရေး/ လူမှုရေး ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး (National Health/Social Burden) ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အချိုမှုန့် ဝယ်ယူတင်သွင်းရတဲ့အတွက် နိုင်ငံနဲ့လူမျိုး အကျိုးရှိစေမယ့် တခြားအရာတွေဝယ်ယူဖို့ နိုင်ငံခြားငွေ လျော့စေလို့ တိုင်းပြည်အတွက်လည်း နစ်နာပါတယ်။)

(၆) မျိုးပွားစွမ်းရည် ကျဆင်းခြင်း၊ သားသမီးရနိုင်စွမ်း ကျဆင်းခြင်းတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ Chinese Restaurant Syndrome ခေါ် တရုတ်စားတော်ဆက်ရောဂါစု ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

ဒီရောဂါစုဟာ အချိုမှုန့် လွန်ကဲစွာပါတဲ့ အစားအသောက် စားပြီးပြီးချင်းမှာ မျက်နှာ၊ လည်ပင်းနဲ့ တစ်ကိုယ်လုံးမှာ အနီစက်တွေ ထွက်လာခြင်း၊ ခေါင်းအရမ်းထိုးကိုက်ခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း၊

မျက်နှာမှာ တင်းကြပ်နေတယ်လို့ ခံစားရတတ်ခြင်း၊ မေးလှုပ် ပါးစပ်ဖွင့်ရတာ လေးခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ခါးနာခြင်း စတာတွေ ခံစားရတတ်တဲ့ အချိုမှုန့်နဲ့ ဓာတ်မတည့်တဲ့ ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။

(၇) ပန်ကရိယခေါ် မုန့်ချိုအိတ်ရောင်ရောဂါအပါအဝင် ကိုယ်တွင်းကလီစာတစ်ခုခု ရောင်ယမ်းတဲ့ရောဂါရှိနေသူတွေ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ စာသင်ကြားနေတဲ့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေ အထူးရှောင်ကြဉ် သင့်ပါတယ်။

(၈) လူအများစုက ဆားကအငန် အချိုမှုန့်က အပေါ့ဆိုပြီး တလွဲမှတ်ယူထားကြပါတယ်။ ဒီတော့ ဆားထည့်လွန်လို့ ငန်သွားရင် အချိုမှုန့်များများ ထပ်ထည့်ပါတယ်။

အမှန်က ဆားက Sodium chloride ၊ အချိုမှုန့်က Monosodium glutamate ဖြစ်လို့ နှစ်ခုလုံး ဆိုဒီယမ် (Sodium) ဆားဓာတ်ဖြစ်ကာ နှစ်ခုပြိုင်စားသုံးရင် သွေးတွင်းဆိုဒီယမ် မြင့်တက်မှု အရမ်းများလာစေကာ သွေးတိုးရောဂါကို ဖြစ်စေပါတယ်။

ဒါကြောင့် သွေးတိုးရောဂါ ကာကွယ်လိုသူများနဲ့ ရှိသူများဟာ အချိုမှုန့်ကို အထူးရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။

အချိုမှုန့် စွဲလမ်းနေခြင်းကို ဘယ်လို လျှော့ချအမြစ်ဖြတ်ကြမလဲ

(၁) လျှော့ချသုံးခြင်းဖြင့် စတင်ပါ။ အချိုမှုန့်ဟာ အသားတွေရဲ့ အရသာကိုသာ မြှင့်တင်ပေးတာဖြစ်လို့ အသီးအနှံတွေမှာ လုံး၀ မသုံးပါနဲ့။

(၂) ယေဘုယျလမ်းညွှန် (General Guideline)အရပြောရရင် အစားအသောက် တစ်ကီလို (၂.၂ပေါင်)ကို အချိုမှုန့် လက်ဖက်ရည်ဇွန်းနဲ့ တစ်ဇွန်းထက် ပိုမသုံးပါနဲ့။ ဒါဆိုရင်တော့ အန္တရာယ်နည်းတယ်လို့ သိရပါတယ်။

(၃) ရယ်ဒီမိတ် အစားအသောက်တွေ အားလုံးနီးပါးမှာ အချိုမှုန့်ပါပြီးသားဆိုတာ သတိထားပါ။ ဘယ်တော့မှ အချိုမှုန့် ထပ်မထည့်ပါနဲ့။

(၄) ရယ်ဒီမိတ် စားစရာတွေဝယ်ရင် လေဘယ်လ်ပေါ်မှာပါတဲ့ အချိုမှုန့်ပါဝင်မှု ပမာဏကို ရှာဖွေပါ။ အဆင့်အတန်းရှိတဲ့ အစားအသောက်တံဆိပ်တွေ အားလုံးရဲ့ ပါဝင်ဖက်ပစ္စည်းစာရင်း (Ingredient List)ရဲ့ အောက်ဆုံးမှာ အချိုမှုန့် တကယ်သုံးထားရင် သုံးထားကြောင်း ပမာဏ အတိအကျပါ’ပါတယ်။

(၅) ရိုးရာဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေ (ဥပမာ ပုစွန်ခြောက်၊ ငါးပိ စတာတွေ)ကို ပြန်လည်အစားထိုး သုံးသင့်ပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရှေးအစဉ်အဆက် ဘိုးဘွားများဟာ ထွားကျိုင်းသန်မာ ရောဂါကင်းခဲ့တာ အချိုမှုန့် မစားခဲ့ကြတာလည်း ပါ’ပါတယ်ခင်ဗျား။

များပြားလှတဲ့အစားအသောက်တွေကြောင့် ထူပြောလှတဲ့ရောဂါများ မဖြစ်အောင် စားလိုစိတ်ကို ချုပ်တည်းနိုင်ကြ၍ အနာရောဂါ ဘေးဘယာများ ကင်းဝေးကြပါစေသား။

မူရင်းရေးသူကို credit ပေးပါသည်။