ကမာၻ႔အသက္အရွည္ဆုံး လူေတြ အႀကံျပဳထားတဲ့ စားသင့္ေသာ အစားအစာမ်ား

ကမာၻ႔အသက္အရွည္ဆုံး လူေတြ အႀကံျပဳထားတဲ့ စားသင့္ေသာ အစားအစာမ်ား

စာေရးဆရာ Dan Buettner ေရးသားထားတဲ့ The Blue Zones Kitchen ဆုိတဲ့ ဟင္းခ်က္နည္းစာအုပ္ထဲမွာ ကမာၻေပၚက အသက္အရွည္ဆုံးလူတေြ ဘယ္လုိစားေသာက္ ေနထုိင္ခဲ့တယ္ဆုိတာကုိပါ ေရးသားထားပါတယ္။

အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ အသက္အရွည္ဆုံးလူေတြက အႀကံျပဳထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြပါဝင္ပါတယ္။ သူတုိ႔ အၿမဲတမ္း ဒီလုိ အသက္ရွည္ရွည္နဲ႔ ေနေနရတဲ့ ဘဝမွာ ဘယ္လုိစားေသာက္ခဲ့တယ္၊ ဘယ္အရာေတြကုိ ေန႔စဥ္မွီဝဲခဲ့တယ္ဆုိတာကိုပါ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဆုိပါ စာအုပ္ထဲက ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပခ်က္တခ်ိဳ႕အရ ကမာၻ႔အသက္ရွည္ဆုံး လူေတြရဲ႕ အၿမဲတမ္းစားေသာက္ေလ့ရွိတဲ့ အစားအစာေတြကို ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁ – ပဲမ်ား

Blue Zones စာအုပ္ဟာ ဂ်ပန္၊ ဂရိ၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားစတဲ့ ကမာၻအႏွံ႔အျပားက လူေတြရဲ႕ ဟင္းခ်က္နည္းေတြ၊ စားေသာက္ပုံစားေသာာက္နည္းေတြကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ပါ။

အဲဒီလုိ ကမာၻအႏွံ႔အျပားက လူေတြရဲ႕ စားေသာက္ပုံစားေသာက္နည္း၊ ဟင္းခ်က္နည္း၊ အၿမဲတမ္းစားေနတဲ့ အရာေတြထဲမွာ ဘုံတူညီတဲ့ အရာတစ္ခုရိွပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻအႏွံ႔က လူေတြဟာ ပဲကုိ ပုံစံမ်ိဳးစုံ၊ အရသာမ်ိဳးစုံနဲ႔ စားေသာက္ေနၾကတာကုိ ေတြ႕ရိွရပါတယ္။

ပဲကုိ စားသုံးတာက ပဲဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အင္မတန္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစရုံသာမကဘဲ အသက္ရွည္ရွည္ေနထုိင္ႏိုင္ဖုိ႔ကိုလည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ ဘတ္တရီးယားပိုးတစ္ခ်ိဳ႕ကိုလည္း အားျဖည့္ေပးေစတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။

ပရိုတန္းဓာတ္အမ်ားအျပားပါဝင္ၿပီး သူနဲ႔ အတူ တြဲဖက္စားသုံးလုိ႔ရတဲ့ ပရိုတန္းဓာတ္အမ်ားအျပားပါဝင္တဲ့ ဆန္တုိ႔၊ ေျပာင္းတုိ႔နဲ႔ စားသုံးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အမိုင္ႏိုအက္စစ္ကုိ ရရိွေစမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။

၂ – အခြံမာသီး

တစ္ေန႕ကုိ စကားလုံးအသစ္တစ္လုံးသင္ယူျခင္းျဖင့္ ပုိျပီးထက္ျမက္တဲ့လူတစ္ေယာက္ျဖစ္လာႏုိင္အသက္ ၁၀၀ အထိ အသက္ရွည္ရွည္ေနၾကတဲ့ လူေတြ အၿမဲလုိလုိ စားေလ့ရိွတဲ့ အရာကေတာ့ အခြံမာသီး(nuts)ျဖစ္ပါတယ္။

အဟာရဓာတ္ ျပည့္၀ေနတဲ့ အခြံမာသီးကုိ စားသုံးျခင္းအားျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ အဆီဓာတ္ေတြ၊ ပိုတက္ဆီယမ္ဓာတ္နဲ႔ ပရိုတိန္းဓာတ္တုိ႔ကုိ ရရိွေစမွာျဖစ္ပါတယ္။

၃ – သံလြင္ဆီ

ပဲတုိ႔၊ အခြံမာသီးတုိ႔ ၿပီးေနာက္မွာ ေနာက္ထပ္ အသက္ရွည္တဲ့လူေတြ အၿမဲစားေသာက္ေနတဲ့ အရာကေတာ့ သံလြင္ဆီပါ။ သံလြင္ဆီကုိ ဟင္းခ်က္တဲ့ ေနရာမွာလည္း သုံးသလုိ ေပါင္မုန္႔တုိ႔၊ အသီးအရြက္တုိ႔နဲ႔လည္း စားသုံးႏိုင္တဲ့ ဆီတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

သံလြင္ဆီဟာ ႏွလုံးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေရာဂါတခ်ိဳ႕ကိုလည္း တားဆီးေပးႏိုင္တဲ့အျပင္ ကိုလက္စေထရာမ်ားျပားမႈကိုလည္းေလ်ာ့ေပးႏိုင္စြမ္းလည္း ရိွပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကုိ ေလ်ာ့ေပးႏိုင္တဲ့ အစြမ္းထက္ ဆီတစ္မ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင့္ လူသုံးတဲ့ ဆီတစ္မ်ိဳးပါ။ ဒါ့အျပင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ ဆီေတြထဲမွာ သံလြင္ဆီပါဝင္ပါတယ္။

၄ – Cruciferous Vegetables

Cruciferous vegetables ဆိုတာ ေဂၚဖီထုတ္မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေဂၚဖီထုတ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ ကိုက္လန္၊ မုန္လာဥေတြဟာ ေဂၚဖီထုတ္မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ေတြပါ။

Cruciferous vegetables ေတြကို ပုံမွန္စားသုံးျခင္းမယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမွာပါ။ ဒါ့အျပင္ ေဂၚဖီထုတ္ေတြမွာပါတဲ့ ဓာတ္သတၳဳေတြဟာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ႏိုင္စြမ္းကို တားဆီးေပးတဲ့ အျပင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစမယ့္ အရာေတြ၊ ဓာတ္သတၳဳေတြကိုပါ ေျပာင္းလဲေပးႏုိင္ပါတယ္။

ေဂၚဖီထုတ္မ်ိဳးႏြယ္ဝင္အသီးအႏွံေတြမွာပါဝင္တဲ့ glucosinolates ဟာ ကင္ဆာကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။အမွ်င္ဓာတ္၊ ေဖာ္လိမ့္၊ ဗိုက္တာပင္ C ၊ E ၊ K တုိ႔ ပါဝင္ႏႈန္းျမင့္မားပါတယ္။

ဦးေႏွာက္လုပ္ေဆာင္ခ်က္တုိ႔အတြက္လည္းေကာင္းမြန္ေစတဲ့ သဘာဝအသီးအႏွံ႔ျဖစ္သလုိ အရိုးအဆစ္မ်ားလည္း ေကာင္းမြန္ေစတဲ့ အသီးအႏွံေတြျဖစ္ပါတယ္။

၅ – ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ျခင္း

လွ်ာရွည္လြန္းလို႔ ကိုယ့္မ်က္လံုးကိုယ္ေတာင္ ျပန္ထိေတြ႔ႏိုင္တဲ့ မိန္းကေလး က်န္းမာေရးအတြက္ ျဖစ္ေစ၊ အနာတရကင္းမဲ့ၿပီး အသက္ရွည္ေစဖုိ႔ဆုိရင္ေတာ့ အစားအေသာက္ေတြအျပင္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ဖုိ႔ကလည္း လုိအပ္ပါတယ္လုိ႔ The Blue Zone စာအုပ္က ဆုိထားပါတယ္။

အခ်ိဳရည္ေသာက္မယ္ဆုိရင္ သၾကားပါဝင္ႏႈန္းျမင့္တဲ့ အခ်ိဳရည္ေသာက္သုံးတာဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ဆိုးဝါးေစတဲ့ အရာတစ္ခုျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း သၾကားမပါဝင္တဲ့ အခ်ိဳရည္ကုိ ေသာက္တာဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အေကာင္းဆုံးေရြးခ်ယ္မႈတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ေ

၆ – ေကာ္ဖီေသာက္ျခင္း

တစ္ကမာၻလုံးက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ အရာေတြထဲမွာ ေကာ္ဖီဟာ ထိပ္ဆုံးက ရိွေနတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ ေကာ္ဖီေသာက္ျခင္းဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းေစတယ္လုိ႔ဆုိထာားတဲ့ ေလ့လာခ်က္ေတြ႕ရိွခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။

ေကာ္ဖီဟာ ႏွလုံးနဲ႔သက္ဆုိင္တ့ဲ ေရာဂါျဖစ္မႈကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ၿပီး အသည္းေရာဂါေတြကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရိွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဦးေႏွာက္က်န္းမာေရးအတြက္လည္း အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

တစ္ခုရိွတာ ေကာ္ဖီေသာက္ေတာ့မယ္ဆုိရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစမယ့္ သၾကားနည္းနည္းသာ ထည့္ၿပီး ေသာက္သုံးတာက ပုိၿပီး ေကာင္းပါတယ္။ သၾကားအလြန္အကြ်ံစားသုံးျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါးထိခုိက္ေစမွာပါ။

ေကာ္ဖီမရိွဘူးဆုိရင္ေတာ့ လက္ဖက္ရည္အၾကမ္းတစ္ခြက္ေလာက္နဲ႔တင္ လုံေလာက္ပါတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Blue Zone ရဲ႕ ေလ့လာခ်က္အရ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက လူေတြဟာ Green Tea အေျမာက္အမ်ား ေသာက္သုံးၾကတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။ Green Tea ကုိ ေသာက္သုံးျခင္းအားျဖင့္္ ကင္ဆာေရာဂါကုိ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရိွပါတယ္။

Unicode

ကမ္ဘာ့အသက်အရှည်ဆုံး လူတွေ အကြံပြုထားတဲ့ စားသင့်သော အစားအစာများ

စာရေးဆရာ Dan Buettner ရေးသားထားတဲ့ The Blue Zones Kitchen ဆိုတဲ့ ဟင်းချက်နည်းစာအုပ်ထဲမှာ ကမ္ဘာပေါ်က အသက်အရှည်ဆုံးလူတွေ ဘယ်လိုစားသောက် နေထိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကိုပါ ရေးသားထားပါတယ်။

အဲဒီစာအုပ်ထဲမှာ အသက်အရှည်ဆုံးလူတွေက အကြံပြုထားတဲ့ အစားအသောက်တွေပါဝင်ပါတယ်။ သူတို့ အမြဲတမ်း ဒီလို အသက်ရှည်ရှည်နဲ့ နေနေရတဲ့ ဘဝမှာ ဘယ်လိုစားသောက်ခဲ့တယ်၊ ဘယ်အရာတွေကို နေ့စဉ်မှီဝဲခဲ့တယ်ဆိုတာကိုပါ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အဆိုပါ စာအုပ်ထဲက ကောက်နှုတ်ဖော်ပြချက်တချို့အရ ကမ္ဘာ့အသက်ရှည်ဆုံး လူတွေရဲ့ အမြဲတမ်းစားသောက်လေ့ရှိတဲ့ အစားအစာတွေကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

၁ – ပဲများ

Blue Zones စာအုပ်ဟာ ဂျပန်၊ ဂရိ၊ ကယ်လီဖိုးနီးယားစတဲ့ ကမ္ဘာအနှံ့အပြားက လူတွေရဲ့ ဟင်းချက်နည်းတွေ၊ စားသောက်ပုံစားသောာက်နည်းတွေကို ဖော်ပြထားတဲ့ စာအုပ်တစ်အုပ်ပါ။

အဲဒီလို ကမ္ဘာအနှံ့အပြားက လူတွေရဲ့ စားသောက်ပုံစားသောက်နည်း၊ ဟင်းချက်နည်း၊ အမြဲတမ်းစားနေတဲ့ အရာတွေထဲမှာ ဘုံတူညီတဲ့ အရာတစ်ခုရှိပါတယ်။ အဲဒါကတော့ ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာအနှံ့က လူတွေဟာ ပဲကို ပုံစံမျိုးစုံ၊ အရသာမျိုးစုံနဲ့ စားသောက်နေကြတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။

ပဲကို စားသုံးတာက ပဲဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် အင်မတန်ကို အထောက်အကူဖြစ်စေရုံသာမကဘဲ အသက်ရှည်ရှည်နေထိုင်နိုင်ဖို့ကိုလည်း အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမယ့် ဘတ်တရီးယားပိုးတစ်ချို့ကိုလည်း အားဖြည့်ပေးစေတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ပရိုတန်းဓာတ်အများအပြားပါဝင်ပြီး သူနဲ့ အတူ တွဲဖက်စားသုံးလို့ရတဲ့ ပရိုတန်းဓာတ်အများအပြားပါဝင်တဲ့ ဆန်တို့၊ ပြောင်းတို့နဲ့ စားသုံးမယ်ဆိုရင်တော့ ကျန်းမာရေးအတွက် လိုအပ်တဲ့ အမိုင်နိုအက်စစ်ကို ရရှိစေမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

၂ – အခွံမာသီး

တစ်နေ့ကို စကားလုံးအသစ်တစ်လုံးသင်ယူခြင်းဖြင့် ပိုပြီးထက်မြက်တဲ့လူတစ်ယောက်ဖြစ်လာနိုင် အသက် ၁၀၀ အထိ အသက်ရှည်ရှည်နေကြတဲ့ လူတွေ အမြဲလိုလို စားလေ့ရှိတဲ့ အရာကတော့ အခွံမာသီး(nuts)ဖြစ်ပါတယ်။

အဟာရဓာတ် ပြည့်ဝနေတဲ့ အခွံမာသီးကို စားသုံးခြင်းအားဖြင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမယ့် အဆီဓာတ်တွေ၊ ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်နဲ့ ပရိုတိန်းဓာတ်တို့ကို ရရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်။

၃ – သံလွင်ဆီ

ပဲတို့၊ အခွံမာသီးတို့ ပြီးနောက်မှာ နောက်ထပ် အသက်ရှည်တဲ့လူတွေ အမြဲစားသောက်နေတဲ့ အရာကတော့ သံလွင်ဆီပါ။ သံလွင်ဆီကို ဟင်းချက်တဲ့ နေရာမှာလည်း သုံးသလို ပေါင်မုန့်တို့၊ အသီးအရွက်တို့နဲ့လည်း စားသုံးနိုင်တဲ့ ဆီတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။

သံလွင်ဆီဟာ နှလုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ရောဂါတချို့ကိုလည်း တားဆီးပေးနိုင်တဲ့အပြင် ကိုလက်စထေရာများပြားမှုကိုလည်းလျော့ပေးနိုင်စွမ်းလည်း ရှိပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေကို လျော့ပေးနိုင်တဲ့ အစွမ်းထက် ဆီတစ်မျိုးဖြစ်တာကြောင့် လူသုံးတဲ့ ဆီတစ်မျိုးပါ။ ဒါ့အပြင် ကိုယ်အလေးချိန်ကို လျော့ကျစေတဲ့ ဆီတွေထဲမှာ သံလွင်ဆီပါဝင်ပါတယ်။

၄ – Cruciferous Vegetables

Cruciferous vegetables ဆိုတာ ဂေါ်ဖီထုတ်မျိုးနွယ်ဝင်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဂေါ်ဖီထုတ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီ၊ ကိုက်လန်၊ မုန်လာဥတွေဟာ ဂေါ်ဖီထုတ်မျိုးနွယ်ဝင်တွေပါ။ Cruciferous vegetables တွေကို ပုံမှန်စားသုံးခြင်းမယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမှာပါ။

ဒါ့အပြင် ဂေါ်ဖီထုတ်တွေမှာပါတဲ့ ဓာတ်သတ္ထုတွေဟာ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်စွမ်းကို တားဆီးပေးတဲ့ အပြင် ကင်ဆာဖြစ်စေမယ့် အရာတွေ၊ ဓာတ်သတ္ထုတွေကိုပါ ပြောင်းလဲပေးနိုင်ပါတယ်။

ဂေါ်ဖီထုတ်မျိုးနွယ်ဝင်အသီးအနှံတွေမှာပါဝင်တဲ့ glucosinolates ဟာ ကင်ဆာကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်လို့ဆိုပါတယ်။အမျှင်ဓာတ်၊ ဖော်လိမ့်၊ ဗိုက်တာပင် C ၊ E ၊ K တို့ ပါဝင်နှုန်းမြင့်မားပါတယ်။

ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်ချက်တို့အတွက်လည်းကောင်းမွန်စေတဲ့ သဘာဝအသီးအနှံ့ဖြစ်သလို အရိုးအဆစ်များလည်း ကောင်းမွန်စေတဲ့ အသီးအနှံတွေဖြစ်ပါတယ်။

၅ – ရေများများ သောက်ခြင်း

လျှာရှည်လွန်းလို့ ကိုယ့်မျက်လုံးကိုယ်တောင် ပြန်ထိတွေ့နိုင်တဲ့ မိန်းကလေး ကျန်းမာရေးအတွက် ဖြစ်စေ၊ အနာတရကင်းမဲ့ပြီး အသက်ရှည်စေဖို့ဆိုရင်တော့ အစားအသောက်တွေအပြင် ရေများများသောက်ဖို့ကလည်း လိုအပ်ပါတယ်လို့ The Blue Zone စာအုပ်က ဆိုထားပါတယ်။

အချိုရည်သောက်မယ်ဆိုရင် သကြားပါဝင်နှုန်းမြင့်တဲ့ အချိုရည်သောက်သုံးတာဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် ဆိုးဝါးစေတဲ့ အရာတစ်ခုဖြစ်တာကြောင့်လည်း သကြားမပါဝင်တဲ့ အချိုရည်ကို သောက်တာဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် အကောင်းဆုံးရွေးချယ်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ေ

၆ – ကော်ဖီသောက်ခြင်း

တစ်ကမ္ဘာလုံးက ကြိုက်နှစ်သက်တဲ့ အရာတွေထဲမှာ ကော်ဖီဟာ ထိပ်ဆုံးက ရှိနေတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။ ကော်ဖီသောက်ခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းစေတယ်လို့ဆိုထာားတဲ့ လေ့လာချက်တွေ့ရှိချက်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။

ကော်ဖီဟာ နှလုံးနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ ရောဂါဖြစ်မှုကို လျော့ကျစေနိုင်ပြီး အသည်းရောဂါတွေကိုလည်း ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

တစ်ခုရှိတာ ကော်ဖီသောက်တော့မယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးအတွက် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေမယ့် သကြားနည်းနည်းသာ ထည့်ပြီး သောက်သုံးတာက ပိုပြီး ကောင်းပါတယ်။ သကြားအလွန်အကျွံစားသုံးခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါးထိခိုက်စေမှာပါ။

ကော်ဖီမရှိဘူးဆိုရင်တော့ လက်ဖက်ရည်အကြမ်းတစ်ခွက်လောက်နဲ့တင် လုံလောက်ပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Blue Zone ရဲ့ လေ့လာချက်အရ ဂျပန်နိုင်ငံက လူတွေဟာ Green Tea အမြောက်အများ သောက်သုံးကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Green Tea ကို သောက်သုံးခြင်းအားဖြင့် ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။